सामग्री पर जाएँ

साहित्य अकादमी पुरस्कार बंगाली

साहित्य अकादमी पुरस्कार (बंगाली भाषा)
देश भारत
प्रथम सम्मानित १९५५
अंतिम सम्मानित २०१६

साहित्य अकादमी पुरस्कार एक साहित्यिक सम्मान है जो कुल २४ भाषाओं में प्रदान किया जाता हैं और बंगाली भाषा इन में से एक भाषा हैं।

साहित्य अकादमी पुरस्कार विजेता

बंगाली में दिए गए साहित्य अकादमी पुरस्कारों की सूची इस प्रकार है:[1]

वर्षलेखककृतिशैली
१९५५जीवनानंद दासश्रेष्ठ कविताकविता–संग्रह
१९५६ताराशंकर बंद्योपाध्यायआरोग्य निकेतनउपन्यास
१९५७प्रेमेन्द्र मित्रसागर थेके फेराकविता–संग्रह
१९५८राजशेखर बोस 'परशुराम' आनंदीबाई इत्यादि गल्पकहानी–संग्रह
१९५९गजेन्द्र कुमार मित्रकोलकातार काछेईउपन्यास
१९६०पुरस्कार वितरण नाही
१९६१शशिभूषण दासगुप्ताभारतेर शक्ति–साधना ओ शाक्त–साहित्यशाक्त सम्प्रदाय का अध्ययन
१९६२अन्नदाशंकर रायजापानेयात्रा–वृत्तांत
१९६३अमिय चक्रवर्तीघरे फेरार दिनकविता–संग्रह
१९६४सुभाष मुखोपाध्यायजत दुरेई जाईकविता–संग्रह
१९६५विष्णु देस्मृति सत्ता भविष्यत्कविता–संग्रह
१९६६मनोज बसुनिशि–कुटुंबउपन्यास
१९६७बुद्धदेव बोसतपस्वी ओ तरंगिणीकाव्य–नाटक
१९६८पुरस्कार वितरण नाही
१९६९मणीन्द्र रायमोहिनी आड़ालकविता–संग्रह
१९७०अबू सईद अय्यूबआधुनिकता ओ रवीन्द्रनाथसमालोचना
१९७१उमाप्रसाद मुखोपाध्यायमणिमहेशयात्रा–वृत्तांत
१९७२संतोष कुमार घोषशेष नमस्कारउपन्यास
१९७३पुरस्कार वितरण नाही
१९७४नीरेन्द्रनाथ चक्रवर्तीउलंग राजाकविता–संग्रह
१९७५बिमल करअसमयउपन्यास
१९७६मैत्रेयी देवीन हन्यतेउपन्यास
१९७७शंख घोषबाबरेर प्रार्थनाकविता–संग्रह
१९७८शंकरीप्रसाद बसुविवेकानंद ओ समकालीन भारतवर्ष खंड I, II और IIIजीवनी और संस्कृतिक इतिहास
१९७९महाश्वेता देवीअरण्येर अधिकारउपन्यास
१९८०समरेश बसु 'कालकूट'शांबउपन्यास
१९८१राधारमण मित्रकलिकाता दर्पण (खंड। )स्थानीय इतिहास और संस्कृति
१९८२कमल दासअमृतस्य पुत्रीउपन्यास
१९८३शक्ति चट्टोपाध्यायजेते पारि किन्तु केनो जाबोकविता–संग्रह
१९८४समरेश मजूमदारकालबेलाउपन्यास
१९८५सुनील गंगोपाध्यायसेई समय (खंड 1)उपन्यास
१९८६अमियभूषण मजूमदारराजनगरउपन्यास
१९८७अरुण मित्रखुँजते खुँजते एत दूरकविता–संग्रह
१९८८रमापद चौधुरीबाड़ि बदले जाएउपन्यास
१९८९शीर्षेन्दु मुखोपाध्यायमानव जमीनउपन्यास
१९९०देवेश रायतिस्ता पारेर वृत्तांतउपन्यास
१९९१मति नंदीसादा खामउपन्यास
१९९२आलोकरंजन दासगुप्तामरमी करातकविता–संग्रह
१९९३श्यामल गंगोपाध्यायशाहजादा दाराशुकोहउपन्यास
१९९४सैयद मुस्तफ़ा सिराजअलीक मानुषउपन्यास
१९९५नरेश गुहाकविता संग्रहकविता–संग्रह
१९९६अशोक मित्रताल बेतालनिबंध
१९९७नवारुण भट्टाचार्यहरबर्टउपन्यास
१९९८दिव्येन्दु पालितअनुभवउपन्यास
१९९९नवनीता देव सेननवनीताकाव्य और कथा–साहित्य
२०००जय गोस्वामीपागली तोमार संगेकविता–संग्रह
२००१अतीन बंद्योपाध्यायपंचाशटि गल्पकहानी–संग्रह
२००२संदीपन चट्टोपाध्यायआमि ओ बनबिहारीउपन्यास
२००३प्रफुल्ल रायक्रान्तिकालउपन्यास
२००४सुधीर चक्रवर्तीबाउल फकिर कथासमालोचना
२००५बिनय मजूमदारहासपाताले लेखा कवितागुच्छकविता–संग्रह
२००६अमर मित्रध्रुवपुत्रउपन्यास
२००७समरेन्द्र सेनगुप्तआमार समय अल्पकविता–संग्रह
२००८शरत कुमार मुखोपाध्यायघुमेर बड़िर मतो चाँदकविता–संग्रह
२००९सौरीन भट्टाचार्यकेनो आमरा रवीन्द्रनाथके चाइ एवं कीभावेनिबंध–संकलन
२०१०बाणी बसुखना मिहिरेर ढिपिउपन्यास
२०११मनींद्र गुप्ताबने आज कनचेर्टोकविता–संग्रह
२०१२सुब्रत मुखोपाध्यायबीरासनउपन्यास
२०१३सुबोध सरकारद्वैपायन ह्रदेर धारेकविता-संग्रह
२०१४उत्‍पल कुमार बसुपिया मन भाबेकविता
२०१५आलोक सरकारशोनो जवाफुलकविता
२०१६नृसिंह प्रसाद भादुड़ीमहाभारतेर अष्टादशीनिबंध
  • - मरणोपरांत सम्मानित किया गया

अनुवाद पुरस्कार विजेता

साहित्य अकादमी ने १९८९ से अनुवाद के लिए नया पुरस्कार शुरू किया। इस पुरस्कार के विजेता इस प्रकार हैँ:[2]

वर्षलेखककृतिशैलीमूल लेखकमूल कृतिमूल भाषा
१९८९निलीना अब्राहमपातुम्मार छागल ओ बाल्यसखीकहानियाँवैक्कम मोहम्मद बशीरपातुम्मयुडे आडु और बाल्यकालमलयालम
१९९०मैत्री शुक्लउनिश बिघा दुई काठउपन्यासफ़क़ीर मोहन सेनापतिछ: माण आठ गुंटओड़िया
१९९१एस. कृष्णमूर्तिरक्तबन्याउपन्यासइंदिरा पार्थसारथीकुरुति पुनलतमिल
१९९२माया गुप्तकाक ओ कालापानीकहानी–संग्रहनिर्मल वर्माकव्वे और काला पानीहिन्दी
१९९३मानवेन्द्र बंद्योपाध्यायवैक्कम मुहम्मद बशीरेर श्रेष्ठ गल्पकहानियाँवैक्कम मुहम्मद बशीरसंचयनमलयालम
१९९४वीणा आलासेगुलामगीरीसंवादज्योतिबा फुलेगुलामगीरीमराठी
१९९५कानाइलाल दत्तविनोबा भावे रचनावलीआत्मकथात्मक लेखनविनोबा भावेअहिंसा की तलाशहिन्दी
१९९६रणेन्द्रनाथ बंद्योपाध्यायसर्प ओ रज्जुउपन्यासराजा रावद सर्पेण्ट एंड द रोपअंग्रेज़ी
१९९७रामेश्वर झाभविष्यतेर कवितानिबंध–संग्रहश्रीअरविन्दद फ्यूचर पोएट्रीअंग्रेज़ी
१९९८जया मित्रजिप्सी नदीर धाराआत्मकथाअजीत कौरख़ानाबदोशपंजाबी
१९९९शंख घोषरक्तकल्याणनाटकगिरीश कार्नाडतले–दण्डकन्नड़
२०००अफ़सर आमेद
कलम हाजिक
साढ़े तिन हात भूमिउपन्यासअब्दुस्समददो गज़ ज़मीनउर्दू
२००१ननी शूरकृष्णचंदरेर निर्वाचित गल्पकृश्नचंदरसंकलनउर्दू
२००२उषारंजन भट्टाचार्यमृत्युंजयउपन्यासबी.के. भट्टाचार्यमृत्युंजयअसमिया
२००३मलय राय चौधुरीसूर्येर सप्तम अश्वउपन्यासधर्मवीर भारतीसूरज का सातवाँ घोड़ाहिन्दी
२००४सुजीत चौधुरीअसमिया गल्प संकलनकहानियाँनिर्मलाप्रभा बारदोलोइसंकलनअसमिया
२००५रंजन बंद्योपाध्यायकबीर बीजक ओ अन्यान्य कविताकविताकबीरसंकलनहिन्दी
२००६ज्योतिभूषण चाकीकैफ़ी आज़मीर कविताकविताकैफ़ी आज़मीसंकलनउर्दू
२००७सुविमल बसाकआमार तोमार तार कथाउपन्यासयशपालमेरी तेरी उसकी बातहिन्दी
२००८भारती नंदीचित्रित अंधकारकहानी–संग्रहवीणापाणि महांतीपाटदेईओड़िया
२००९उज्ज्वल सिंहमित्रो मरजानीउपन्यासकृष्णा सोबतीमित्रो मरजानीहिन्दी
२०१०श्यामल भट्टाचार्यकुमारी हरिणीर चोखकहानी–संग्रहमोहन भंडारीमून दी अख
२०११जगत देवनाथराघबेर दिनरातउपन्यासनामदेव काम्बलेराघववेळमराठी
२०१२ओइनम नीलकंठ सिंहवृष्टि आर होलो नाकहानी–संग्रहकेशाम प्रियकुमारनोङदी तारक—खिदरेडमणिपुरी
२०१३सोमा बंधोपाध्यायगठनबाद, उत्तर-गठनबाद एबंग प्राच्य काव्यतत्वसमालोचनागोपीचंद नारंगसाख्तियात पस–साख्तियात और मशरीक़ी शेरियातउर्दू
२०१४विनय कुमार माहाताएइ पृथिबी पागलागारदउपन्याससुधांशु 'शेखर' चौधरीई बतहा संसारमैथिली
२०१५मौ दासगुप्तअनामदासेर पुथिउपन्यासहजारी प्रसाद द्विवेदीअनामदास का पोथाहिन्दी
२०१६गीता चौधुरीसत्येर अन्वेषणआत्मकथामोहनदास करमचंद गांधीसत्यना प्रयोगो अथवा आत्मकथागुजराती

बाल साहित्य पुरस्कार विजेता

साहित्य अकादमी ने २०१० से बाल साहित्य के लिए नया पुरस्कार शुरू किया। इस पुरस्कार के विजेता इस प्रकार हैँ:[3]

वर्षलेखककृतिशैली
२०१०सरल देबाल साहित्य में कुल योगदान के लिये
२०११शैलेन घोषबाल साहित्य में कुल योगदान के लिये
२०१२बलराम बसाकभालुकेर दोलनाकहानी–संग्रह
२०१३नारायण देवनाथकॉमिक्स समग्रकहानी–संग्रह
२०१४गौरी धर्मपालबाल साहित्य में कुल योगदान के लिये
२०१५कार्तिक घोषबाल साहित्य में कुल योगदान के लिये
२०१६अमरेन्द्र चक्रवर्तीगोरिल्लार चोखउपन्यासिका
२०१७षष्ठिपद चट्टोपाध्यायबाल साहित्य में कुल योगदान के लिये

युवा पुरस्कार विजेता

साहित्य अकादमी ने २०११ से युवा लेखकों के लिए नया पुरस्कार शुरू किया। इस पुरस्कार के विजेता इस प्रकार हैँ:[4]

वर्षलेखककृतिशैली
२०११विनोद घोषालडानाओला मानुष कहानी–संग्रह
२०१२सादिक़ हुसैनसम्मोहनकहानी–संग्रह
२०१३शुभ्र बंद्योपाध्याययबुद्धो लेखमाला ओ अन्यान्य श्रमणकविता–संग्रह
२०१४अभिमन्यु महतोमाटीकविता-संग्रह
२०१५सुदीप चक्रवर्तीप्रेमेर साइज बत्रीशकविता
२०१६राका दासगुप्तअपराह्न डाउनटाउनकविता
२०१७शमीक घोषएल्विस ओ अमलासुंदरीकहानी-संग्रह

सन्दर्भ

  1. "अकादेमी पुरस्कार (1955-2016)". साहित्य अकादमी. १ अगस्त २०१७. मूल से 15 सितंबर 2016 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि १८ सितम्बर २०१७.
  2. "अकादमी अनुवाद पुरस्कार (१९८९-२०१६)". साहित्य अकादमी. १९ जुलाई २०१७. मूल से 4 सितंबर 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि १८ सितम्बर २०१७.
  3. "बाल साहित्य पुरस्कार (2010-2016)". साहित्य अकादमी. १९ जुलाई २०१७. मूल से 2 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि १८ सितम्बर २०१७.
  4. "साहित्य अकादेमी युवा पुरस्कार (2011–2017)". साहित्य अकादमी. २६ जुलाई २०१७. मूल से 2 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि १८ सितम्बर २०१७.