सामग्री पर जाएँ

थाईलैंड के प्रधानमंत्रियों की सूची

फ्राया मनोपाकोर्न नितिथदा की तस्वीर
प्लाक फ़िबुनसोंगख्राम की तस्वीर
यिंगलक शिनावात्रा की तस्वीर
पैटोंगटार्न शिनावात्रा की तस्वीर

थाईलैंड के प्रधानमंत्री (थाई: นายกรัฐมนตรี; आरटीजीएसNayok Ratthamontri; IPA: , शाब्दिक अर्थ 'राज्य के मुख्यमंत्री') थाईलैंड की सरकार के प्रमुख होते हैं। प्रधानमंत्री थाईलैंड की मंत्रिमंडल के अध्यक्ष होते हैं और देश के भीतर सरकार का प्रतिनिधित्व करते हैं तथा विदेशों में देश का प्रतिनिधित्व करते हैं।

प्रधानमंत्री का पद 1932 की सियामी क्रांति और सियाम के पहले संविधान के बाद से अस्तित्व में है। इस पद पर अधिकांश समय शाही थाई सेना के सैन्य नेताओं का कब्जा रहा है, जिनमें तीन फील्ड मार्शल और सात जनरल के पद पर रहे हैं।

वर्तमान प्रधानमंत्री पैटोंगटार्न शिनावात्रा हैं, जो 16 अगस्त 2024 से फेउ थाई पार्टी की नेता हैं। शिनावात्रा राजनीतिक परिवार की सदस्य होने के साथ, वह इस पद पर आसीन होने वाली सबसे कम उम्र की और दूसरी महिला हैं।

नोट: सूची में सैन्य जुंटा के नेता और कार्यवाहक प्रधानमंत्री शामिल हैं। हालाँकि, इन्हें शाही थाई सरकार द्वारा प्रदान की गई आधिकारिक सूची में नहीं गिना जाता है।

प्रधानमंत्रियों की सूची

रंग कुंजी (राजनीतिक गठबंधनों/पार्टियों के लिए):

सामान्य श्रेणियाँ:       स्वतंत्र राजनीतिज्ञ (12)       सैन्य शासन (7)

निष्क्रिय राजनीतिक दल:

1950 से पूर्व:       मुक्त थाई आंदोलन (1)
2000 के बाद:       सामाजिक कार्य पार्टी (1)       थाई राष्ट्र पार्टी (2)       थाई राक थाई पार्टी (1)       शक्ति जनता पार्टी (2)

सक्रिय राजनीतिक दल:       डेमोक्रेट पार्टी (6)       नई आकांक्षा पार्टी (1)       फेउ थाई पार्टी (5)       पलंग प्रचारथ पार्टी (1)       यूनाइटेड थाई नेशन पार्टी (1)

1933
क्रमांक चित्र प्रधानमंत्री
(जीवनकाल)
कार्यालय की अवधि अधिदेश दल सरकार सम्राट
(शासन)
शुरू अंत अवधि
1फ्राया
मनोपाकोर्न नितिथाडा
พระยามโนปกรณ์นิติธาดา
(1884–1948)
28 जून
1932
20 जून
1933
357 दिन स्वतंत्र मनोपाकोर्न प्रथम प्रजाधिपोक
रामा सातवें
(1925–1935)
मनोपाकोर्न द्वितीय
मनोपाकोर्न तृतीय
2फ्राया
फाहोन फोन्फायुहासेना
พระยาพหลพลพยุหเสนา
(1887–1947)
21 जून
1933
16 दिसंबर
1938
5 साल, 178 दिन खान रत्सदों फाहोन प्रथम
फाहोन द्वितीय
फाहोन तृतीय
आनंद महिडोल
रामा आठवां
(1935–1946)
1937 फाहोन चतुर्थ
फाहोन पांचवां
3प्लाक फिबुनसोंगखराम
แปลก พิบูลสงคราม
(1897–1964)
16 दिसंबर
1938
1 अगस्त
1944
5 साल, 229 दिन 1938 खाना रत्सादोन प्लेक प्रथम
प्लेक द्वितीय
4खुआंग अपाईवोंग
ควง อภัยวงศ์
(1902–1968)
1 अगस्त
1944
31 अगस्त
1945
1 साल, 30 दिन खान रत्सदों खुआंग प्रथम
5थावी बुन्याकेत
ทวี บุณยเกตุ
(1904–1971)
31 अगस्त
1945
17 सितंबर
1945
17 दिन खान रत्सदों थावी
6मोम राजवोंगसे
सेनी प्रमोज
หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
(1905–1997)
17 सितंबर
1945
31 जनवरी
1946
136 दिन मुफ़्त थाई सेनी प्रथम
(4)खुआंग अपाईवोंग
ควง อภัยวงศ์
(1902–1968)
31 जनवरी
1946
24 मार्च
1946
52 दिन 1946 खान रत्सदों खुआंग द्वितीय
7प्रीदी बानोमयोंग
ปรีดี พนมยงค์
(1900–1983)
24 मार्च
1946
23 अगस्त
1946
152 दिन खान रत्सदों प्रीडी प्रथम
भूमिबोल अदुल्यादेज
Rama IX
(1946–2016)
प्रिडी द्वितीय
8थावान थामरोंगनवासवत
ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
(1901–1988)
23 अगस्त
1946
8 नवंबर
1947
1 साल, 79 दिन संवैधानिक मोर्चा थावान प्रथम
थावान द्वितीय
फिन चूनहवान
ผิน ชุณหะวัณ
(1891–1973)
8 नवंबर
1947
10 नवंबर
1947
2 दिनसैन्यराष्ट्रीय सैन्य परिषद
(4)खुआंग अपाईवोंग
ควง อภัยวงศ์
(1902–1968)
10 नवंबर
1947
8 अप्रैल
1948
150 दिन प्रजातंत्रवादी खुआंग तृतीय
1948 खुआंग चतुर्थ
(3)प्लाक फिबुनसोंगखराम
แปลก พิบูลสงคราม
(1897–1964)
8 अप्रैल
1948
16 सितंबर
1957
9 साल, 161 दिन रूढ़िवादी
(1955 तक)
प्लेक तृतीय
प्लेक चतुर्थ
प्लेक पांचवां
प्लेक छठवां
1952 प्लेक सातवां
सेरी मनंगखासिला
(1955 से)
फ़रवरी
1957
प्लेक आठवां
सरित थानारत
สฤษดิ์ ธนะรัชต์
(1908–1963)
16 सितंबर
1957
21 सितंबर
1957
5 दिनसैन्यक्रांतिकारी परिषद
9पोटे सरसिन
พจน์ สารสิน
(1905–2000)
21 सितंबर
1957
1 जनवरी
1958
102 दिन स्वतंत्र पोटे
10थानोम किट्टिकाचोर्न
ถนอม กิตติขจร
(1911–2004)
1 जनवरी
1958
20 अक्टूबर
1958
292 दिन दिसम्बर
1957
राष्ट्रीय समाजवादी[1]थानोम प्रथम
11सरित थानारत
สฤษดิ์ ธนะรัชต์
(1908–1963)
20 अक्टूबर
1958
8 दिसंबर
1963
5 साल, 49 दिन सैन्य क्रांतिकारी परिषद
सरित
(10)थानोम किट्टिकाचोर्न
ถนอม กิตติขจร
(1911–2004)
9 दिसंबर
1963
14 October
1973
9 साल, 309 दिन सैन्य
(1968 तक)
थानोम द्वितीय
संयुक्त थाई लोग
(1968–1971)
1969 थानोम तृतीय
सैन्य
(1971 से)
क्रांतिकारी परिषद
थानोम चतुर्थ
12सान्या धर्मशक्ति
สัญญา ธรรมศักดิ์
(1907–2002)
14 अक्टूबर
1973
15 फरवरी
1975
1 साल, 124 दिन स्वतंत्र सान्या प्रथम
सान्या द्वितीय
(6)मोम राजवोंगसे
सेनी प्रमोज
หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
(1905–1997)
15 फरवरी
1975
14 मार्च
1975
27 दिन 1975 प्रजातंत्रवादी सेनी द्वितीय
13मोम राजवोंगसे
कुकरित प्रमोद
หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช
(1911–1995)
14 मार्च
1975
20 अप्रैल
1976
1 साल, 37 दिन सामाजिक कार्य कुकरित
(6)मोम राजवोंगसे
सेनी प्रमोज
หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
(1905–1997)
20 अप्रैल
1976
6 अक्टूबर
1976
169 दिन 1976 प्रजातंत्रवादी सेनी तृतीय
सेनी चतुर्थ
सांगद चालोरियु
สงัด ชลออยู่
(1915–1980)
6 अक्टूबर
1976
8 अक्टूबर
1976
2 दिनसैन्यप्रशासन सुधार परिषद
14थानिन क्राइविचियन
ธานินทร์ กรัยวิเชียร
(जन्म 1927)
8 अक्टूबर
1976
20 अक्टूबर
1977
1 साल, 12 दिन स्वतंत्र थानिन
सांगद चालोरियु
สงัด ชลออยู่
(1915–1980)
20 अक्टूबर
1977
10 नवंबर
1977
21 दिनसैन्यक्रांतिकारी परिषद
15क्रिआंग्सक चमनन
เกรียงศักดิ์ ชมะนันท์
(1917–2003)
11 नवम्बर
1977
3 मार्च
1980
2 साल, 113 दिन सैन्य
(1978 तक)
क्रिआंग्सक प्रथम
स्वतंत्र
(1978 से)
1979 क्रिआंग्सक द्वितीय
16प्रेम तिन्सुलानोंदा
เปรม ติณสูลานนท์
(1920–2019)
3 मार्च
1980
4 अगस्त
1988
8 साल, 154 दिन सैन्य
(1982 तक)
प्रेम प्रथम
स्वतंत्र
(1982 से)
1983 प्रेम द्वितीय
1986 प्रेम तृतीय
17चतिचाई चूनहवान
ชาติชาย ชุณหะวัณ
(1920–1998)
4 अगस्त
1988
23 फ़रवरी
1991
2 साल, 203 दिन 1988 थाई राष्ट्र चतिचाई प्रथम
चतिचाई द्वितीय
सनथॉर्न कोंगसोम्पोंग
สุนทร คงสมพงษ์
(1931–1999)
24 फ़रवरी
1991
2 मार्च
1991
7 दिनसैन्यराष्ट्रीय शांति स्थापना परिषद
18आनंद पन्याराचुन
อานันท์ ปันยารชุน
((जन्म 1932)
2 मार्च
1991
7 अप्रैल
1992
1 साल, 36 दिन स्वतंत्र आनंद प्रथम
19सुचिंदा क्रप्रयूं
สุจินดา คราประยูร
(जन्म 1933)
7 अप्रैल
1992
24 मई
1992
47 दिन मार्च
1992}}
स्वतंत्र सुचिंदा
मीचाई रुचुफान
มีชัย ฤชุพันธุ์
(जन्म 1938)
कार्यवाहक प्रधानमंत्री
24 मई
1992
10 जून
1992
17 दिनस्वतंत्र
(18)आनंद पन्याराचुन
อานันท์ ปันยารชุน
(जन्म 1932)
10 जून
1992
23 सितंबर
1992
105 दिन स्वतंत्र आनंद द्वितीय
20चुआन लीकपाई
ชวน หลีกภัย
(जन्म 1938)
23 सितंबर
1992
13 जुलाई
1995
2 साल, 293 दिन सितम्बर
1992}}
प्रजातंत्रवादी चुआन प्रथम
21बन्हार्न शिल्पा-आर्चा
บรรหาร ศิลปอาชา
(1932–2016)
13 जुलाई
1995
25 नवंबर
1996
1 साल, 135 दिन 1995 थाई राष्ट्र बन्हार्न
22चवालित योंगचैयुध
ชวลิต ยงใจยุทธ
(जन्म 1932)
25 नवंबर
1996
9 नवंबर
1997
349 दिन 1996 नई आकांक्षा चवालित
(20)चुआन लीकपाई
ชวน หลีกภัย
(जन्म 1938)
9 नवंबर
1997
9 फ़रवरी
2001
3 साल, 92 दिन प्रजातंत्रवादी चुआन द्वितीय
23थाकसिन शिनावात्रा
ทักษิณ ชินวัตร
(born 1949)
9 फ़रवरी
2001
19 सितंबर
2006
5 साल, 222 दिन 2001 थाई राक थाई थाकसिन प्रथम
2005 थाकसिन द्वितीय
सोंथी बून्यारतग्लिन
สนธิ บุญยรัตกลิน
(जन्म 1946)
19 सितंबर
2006
1 अक्टूबर
2006
12 दिनसैन्यलोकतांत्रिक सुधार परिषद
24सुरायुद चुलानोंत
สุรยุทธ์ จุลานนท์
(जन्म 1943)
1 अक्टूबर
2006
29 जनवरी
2008
1 साल, 120 दिन स्वतंत्र सुरयुद
25समक सुंदरवेज
สมัคร สุนทรเวช
(1935–2009)
29 जनवरी
2008
9 सितंबर
2008
224 दिन 2007 जनता की शक्ति समक
सोमचाई वोंगसावत
สมชาย วงศ์สวัสดิ์
(जन्म 1947)
9 सितंबर
2008
18 सितंबर
2008
9 दिनजनता की शक्ति
2618 सितंबर
2008
2 दिसंबर
2008
75 दिन सोमचाई
चवरत चर्नविराकुल
ชวรัตน์ ชาญวีรกูล
(जन्म 1936)
कार्यवाहक प्रधानमंत्री
2 दिसंबर
2008
17 दिसंबर
2008
15 दिनस्वतंत्र
27अभिसित वेज्जाजीवा
อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ
(जन्म 1964)
17 दिसंबर
2008
5 अगस्त
2011
2 साल, 231 दिन प्रजातंत्रवादी अभिसित
28यिंगलक शिनावात्रा
ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร
(जन्म 1967)
5 अगस्त
2011
7 मई
2014
2 साल, 275 दिन 2011 फेउ थाई यिंगलक
निवात्तमरोंग बूनसोंगपाइसन
นิวัฒน์ธำรง บุญทรงไพศาล
(जन्म 1948)
कार्यवाहक प्रधानमंत्री
7 मई
2014
22 मई
2014
15 दिनफेउ थाई
29प्रयुत चान-ओ-चा[2]
ประยุทธ์ จันทร์โอชา
(जन्म 1954)
22 मई
2014
22 अगस्त
2023
9 साल, 92 दिन सैन्य
(2014 तक)
शांति और व्यवस्था के लिए राष्ट्रीय परिषद
प्रयुत प्रथम
स्वतंत्र[a]
(2014–2023)
वजीरालोंगकोर्न
रामा दसवां
(2016 से)
2019 प्रयुत द्वितीय
संयुक्त थाई राष्ट्र[b]
(2023)
प्रवित वोंगसुवोन
ประวิตร วงษ์สุวรรณ
(जन्म 1945)
कार्यवाहक प्रधानमंत्री
24 अगस्त
2022
30 सितंबर
2022
37 दिनपलंग प्रचारथ
30श्रेष्ठा थाविसिन[3]
เศรษฐา ทวีสิน
(जन्म 1962)
22 अगस्त
2023
14 अगस्त
2024
358 दिन 2023 फेउ थाई श्रेष्ठा
फुमथाम वेचायाचाई
ภูมิธรรม เวชยชัย
(जन्म 1953)
कार्यवाहक प्रधानमंत्री
14 अगस्त
2024
16 अगस्त
2024
2 दिनफेउ थाई
31पैटोंगटार्न शिनावात्रा[4]
แพทองธาร ชินวัตร
(जन्म 1986)
16 अगस्त
2024
वर्तमान 27 दिन फेउ थाई पैटोंगटार्न

समय रेखा

पैटोंगटार्न शिनावात्रायिंगलक शिनावात्राथाकसिन शिनावात्राप्लाक फिबुनसोंगखराम

इन्हें भी देखें

टिप्पणी

  1. 2019 से 2022 तक पलंग प्रचारथ पार्टी के साथ सक्रिय।
  2. 11 जुलाई 2023 तक

सन्दर्भ

  1. Thak Chaloemtiarana (2007), Thailand: The Politics of Despotic Paternalism, Ithaca NY: Cornell Southeast Asia Program, पृ॰ 88, आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 978-0-8772-7742-2
  2. ประกาศแต่งตั้งนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ 24 สิงหาคม 2557 [Proclamation on Appointment of Prime Minister dated 24 August 2014] (PDF). शाही थाई सरकार राजपत्र (थाई में). Bangkok: Cabinet Secretariat. 131, Special Part 159 D: 1. 25 August 2014. मूल (PDF) से 26 August 2014 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 25 August 2014.
  3. ประกาศแต่งตั้งนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ 22 สิงหาคม 2566 Archived 23 अगस्त 2023 at the वेबैक मशीन ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๔๐ ตอนพิเศษ ๒๐๑ ง หน้า ๑ วันที่ ๒๓ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๖
  4. ประกาศแต่งตั้งนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ 16 สิงหาคม 2567 Proclamation on Appointment of Prime Minister dated 16 August 2024 ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๔๑ ตอนพิเศษ ๒๒๔ ง หน้า ๑ วันที่ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๗