सामग्री पर जाएँ

आनंद अभ्यंकर

आनंद अभ्यंकर 
भारतीय अभिनेता
जन्म तिथि2 जून 1963
नागपुर
मृत्यु तिथि23 दिसम्बर 2012
पुणे
निवास
Anand Abhyankar (es); আনন্দ অভয়ঙ্কর (bn); Anand Abhyankar (fr); Anand Abhyankar (jv); Anand Abhyankar (ace); Anand Abhyankar (sq); Anand Abhyankar (ast); Anand Abhyankar (ca); आनंद अभ्यंकर (mr); Anand Abhyankar (de); Anand Abhyankar (pt); Anand Abhyankar (ga); Anand Abhyankar (su); Anand Abhyankar (bjn); Anand Abhyankar (id); Anand Abhyankar (sl); Anand Abhyankar (it); Anand Abhyankar (tet); Anand Abhyankar (cy); اناند ابهيانكار (arz); Anand Abhyankar (gor); ആനന്ദ് അഭിനങ്കർ (ml); Anand Abhyankar (nl); Anand Abhyankar (bug); आनंद अभ्यंकर (hi); Anand Abhyankar (min); Anand Abhyankar (fi); Anand Abhyankar (en); Anand Abhyankar (pt-br); Anand Abhyankar (map-bms); Anand Abhyankar (hu) actor indio (es); ভারতীয় অভিনেতা (bn); acteur indien (fr); India näitleja (et); aktore indiarra (eu); actor indio (gl); actor indiu (1963–2012) (ast); actor indi (ca); भारतीय अभिनेता (mr); actor a aned yn 1963 (cy); ator indiano (pt); aktor indian (sq); بازیگر هندی (fa); 印度演員 (zh); indisk skuespiller (da); actor indian (ro); ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേതാവ് (ml); ଭାରତୀୟ ଅଭିନେତା (or); שחקן הודי (he); pemeran asal India (id); indisk skodespelar (nn); індійський актор (uk); Indiaas acteur (1963-2012) (nl); indisk skådespelare (sv); भारतीय अभिनेता (hi); индийский актёр (ru); intialainen näyttelijä (fi); Indian actor (en); ممثل هندي (ar); indiai színész (hu); attore indiano (it)

आनंद अभ्यंकर (२ जून १९६३ - २४ दिसंबर २०१२) एक भारतीय मराठी फिल्म, टेलीविजन और नाटक अभिनेता थे। उन्होंने स्पंदन (२०१२), बाल गंधर्व (२०११), मातीच्या चूली (२००६) जैसी मराठी फिल्मों में और वास्तव (१९९९) और जिस देश में गंगा रहता है (२०००) जैसी हिंदी फिल्मों में अभिनय किया था। टेलीविजन पर, उन्हें मला ससु हवी, तारक मेहता का उल्टा चश्मा, फू बाई फू, अवाघाची संसार और असंभाव में उनकी भूमिकाओं के लिए जाना जाता है। २४ दिसंबर २०१२ को मुम्बई-पुणे द्रुतगति मार्गपर एक कार दुर्घटना में अभ्यंकर की मृत्यु हो गई।[1][2][3]

कारकिर्दगी

अभ्यंकर ने पुणे से स्नातक होने के दौरान अभिनय में अपनी रुचि विकसित की, जहाँ उन्होंने अपने कॉलेज में प्रस्तुत कुछ नाटकों में काम किया था। बाद में, वे विभिन्न रंगमंच समूहों में शामिल हो गए। उनका पहला बड़ा व्यावसायिक मराठी नाटक कुर्यत सदा टिंगलम था। शिवराज गोरले द्वारा लिखित, यह हास्य नाटक रसिकराज प्रोडक्शंस द्वारा निर्मित और मंगेश कदम द्वारा निर्देशित किया गया था। नाटक में अभिनेता मोहन जोशी और सुहासिनी देशपांडे ने भी अभिनय किया था। यह नाटक सफल रहा और उसके १००० से अधिक प्रदर्शन किए गए। बाद में, अभ्यंकर ने मराठी नाटक आई रिटायर होतेय में अभिनेत्री भक्ति बर्वे के साथ काम किया और इस नाटक को ९५० से अधिक बार प्रस्तुत किया गया था।[4] उन्होंने पुल देशपांडे द्वारा लिखित पुस्तक व्यक्ति आणी वल्ली के नाट्य रूपांतरण के लिए परोपकारी गम्पू और गजा खोत की उल्लेखनीय भूमिकाएँ भी निभाईं थी।

अभ्यंकर ने कई मराठी और हिंदी फिल्मों में भी अलग-अलग कभी छोटे कभी पार्श्व भूमिकाएँ निभाई थी। उनकी व्यावसायिक रूप से सफल बॉलीवुड फिल्मों में वास्तव (१९९९) और जिस देश में गंगा रेहता है (२०००) शामिल हैं, और दोनों का निर्देशन महेश मांजरेकर ने किया था। उन्हें कुछ व्यावसायिक विज्ञापनों में भी देखा गया था। मराठी में उनका फिल्मी करियर कॉमेडी से लेकर गंभीर भूमिकाओं तक फैला हुआ था। २००६ की फिल्म मातीच्या चुली में उन्होंने दिवंगत अभिनेता सुधीर जोशी की जगह ली। इस प्रकार फिल्म में दो अलग-अलग अभिनेताओं द्वारा निभाया गया एक ही चरित्र है। उन्होंने एक मराठी फिल्म, माझी विठाई माऊली का भी निर्देशन किया।[4]

अभ्यंकर ने विभिन्न मराठी टेलीविजन कार्यक्रमों में अभिनय किया। उनकी शुरुआती भूमिकाओं में डीडी सह्याद्री पर प्रसारित होने वाला घरकुल शो शामिल है। धारावाहिक असंभव (२००९) में दीनानाथ शास्त्री की उनकी भूमिका एक ८५ वर्षीय व्यक्ति की थी, जो उनकी उम्र से लगभग दोगुनी थी।[5] पार्किंसंस रोग से पीड़ित एक व्यक्ति के उनके चित्रण, एक कंपकंपी शरीर की भाषा के साथ, अत्यधिक सराहना की गई और उन्हें पुरस्कार मिले।[4] उन्होंने हास्य प्रतिस्पर्धी शो फू बाई फू में भी भाग लिया, जिसमें अभिनेत्री सुप्रिया पठारे के साथ जोड़ी बनाई गई थी। दिसंबर २०१२ में उनकी मृत्यु से पहले, अभ्यंकर को ज़ी मराठी के शो मला सासु हवी में अभिनेत्री आसावारी जोशी के साथ एक चरित्र भूमिका निभाते हुए देखा गया था, जिसे बाद में राजन भिसे ने निभाया था।[6] उनकी आखिरी मराठी फिल्म गडबड गोंधल, जिसका निर्देशन योगेश गोसावी ने किया था, २०१८ में प्रसारित हुई थी।

निजी जीवन

अभ्यंकर का जन्म और पालन-पोषण नागपुर, महाराष्ट्र में हुआ था। उनका जन्म २ जून १९६३ को एक मध्यमवर्गीय परिवार में मोरेश्वर और आशादेवी के घर हुआ था। उनके पिता एक श्रम कल्याण अधिकारी थे और उनकी माँ डाक और टेलीग्राफ विभाग में काम करती थीं। अभ्यंकर ने अपनी १२वीं कक्षा तक की शिक्षा नागपुर से की और फिर पुणे चले गए। उन्होंने गरवारे कॉलेज से वाणिज्य में स्नातक किया। उन्होंने पेशेवर रूप से अभिनय करने से पहले दो साल से अधिक समय तक बजाज ऑटो में भी काम किया।

मृत्यु

अभ्यंकर की मृत्यु २३ दिसंबर २०१२ को मुंबई-पुणे एक्सप्रेसवे पर एक कार दुर्घटना में हुई, जब उनकी सुजुकी वैगन आर को एक टेंपो (एक भारतीय तीन-पहिया वाहन) ने विपरीत दिशा से टक्कर मार दी।[7] वह अपनी आगामी फिल्म दुनियादारी की शूटिंग पूरी करके मुंबई लौट रहे थे।[8] अक्षय पेंडसे, टीवी शो मला सासू हवी के उनके सह-कलाकार और उनके दो साल के बेटे प्रत्यूष पेंडसे की भी इसी दुर्घटना में मृत्यु हो गई।[9] अभ्यंकर के परिवार में उनकी पत्नी अंजली, एक बेटी और एक बेटा है।[10] उनके परिवार ने मोटर दुर्घटना दावा न्यायाधिकरण में मुआवजे के लिए आवेदन किया और २०१८ में ७२ लाख रुपये (८६,००० अमेरिकी डॉलर) प्राप्त किए।[11]

फिल्मोग्राफी

फिल्में

वर्ष शीर्षक भूमिका भाषा
१९९८ तू तिथे मीमराठी
१९९९ रात्रा आरंभ
वास्तवहिंदी
२००० जिस देश में गंगा रेहता है
२००१ तेरा मेरा साथ रहे
अकलेचे कांदेमराठी
२००४ कुंकू लावते महेरचदिनकर देशमुख
२००६ ही पोर्गी कुणाचीदेशमुख
मातीच्या चुली
२००७ भुलवा
२००८ एक विवाह... ऐसा भीहिंदी
चेकमेटमराठी
२००९ चल चलेंवैष्णवी के पिता हिंदी
मारेपर्यंत फाशीलेखक मराठी
२०१० पप्पु कांट डान्स सालाहिंदी
२०११ बालगंधवबालगंधव के मामा मराठी
२०१२ स्पंदनडॉक्टर
२०१३ कोकणस्थ
२०१८ गडबाड गोंधलअखिलेश देसाई

टेलीविजन

वर्षशीर्षकभूमिकाभाषाचैनल
१९९८-०१हम सब एक हैंहिंदीसोनी एंटरटेनमेंट टेलीविज़न
१९९९-०३आभाळमायामराठीअल्फा टिव्ही मराठी
घरकूलमराठीडीडी सह्याद्री
२००४-०६वादळवाटउद्धव गदरेमराठीअल्फा टिव्ही मराठी
२००६चार दिवस सासूचेमराठीईटीवी मराठी
२००८-१०अवघाची संसाररघुनाथ मोहितेमराठीज़ी मराठी
२००७-०९असंभवदिनानाथ शास्त्रीमराठीज़ी मराठी
२०११तारक मेहता का उल्टा चश्माभाऊ काकाहिंदीसोनी सब
२०११फू बाई फ़ूप्रतियोगीमराठीज़ी मराठी
२०१२मला सासू हवीआबामराठीज़ी मराठी

संदर्भ

  1. "Kalyani Jadhav to Anand Abhyankar; Marathi actors who died in fatal accidents". The Times of India.
  2. "Marathi actors Anand Abhyankar, Akshay Pendse killed in accident". Firstpost (अंग्रेज़ी में). 24 December 2012.
  3. "Lok Adalat awards Rs 72 lakh compensation to late Marathi actor Anand Abhyankar's family". Hindustan Times (अंग्रेज़ी में). 11 February 2018.
  4. Kharade, Pallavi (30 November 2009). "'I wanted to become a director'". Pune: DNA. मूल से 5 October 2015 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 26 December 2012.
  5. Dr. Mandpe, Asha (3 January 2009). "On stage, the good old grace". The Times of India. मूल से 17 September 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 26 December 2012.
  6. Phadke, Aparna (2 January 2013). "Rajan Bhise to replace ate Anand Abhyankar in Mala Sasu Havi". The Times of India. मूल से 16 February 2013 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 8 January 2013.
  7. Paranjpe, Shailendra (2012-12-25). "Shocked driver recalls moments before collision". DNA India. अभिगमन तिथि 2020-09-29.
  8. "अभिनेते आनंद अभ्यंकर यांचे निधन" (Marathi में). Pune: Maharashtra Times. 24 December 2012. मूल से 27 दिसंबर 2012 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 24 December 2012.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  9. "Two Marathi actors killed in road accident". Mid-Day. 24 December 2012. अभिगमन तिथि 24 December 2012.
  10. "Actors Abhyankar, Pendse killed in accident on Expressway". Mid-Day. Pune. 25 December 2012. अभिगमन तिथि 26 December 2012.
  11. "Lok Adalat awards Rs 72 lakh compensation to late Marathi actor Anand Abhyankar's family". Hindustan Times. 11 February 2018. अभिगमन तिथि 20 June 2024.

बाहरी लिंक